Nếu là một trader theo trường phái phân tích kỹ thuật, chắc chắn bạn đã hiểu rõ nến Nhật là gì. Bởi đây là công cụ giúp nhà đầu tư nắm bắt được chuyển động giá trên thị trường và tâm lý của các nhà giao dịch. Trong bài viết này, TradaFX sẽ giúp bạn hiểu rõ nến Nhật là gì, ý nghĩa của nến Nhật và các mô hình nến Nhật phổ biến nhất hiện nay.
Nến Nhật là gì?
Nến Nhật hay còn gọi là mô hình nến Nhật, biểu đồ nến Nhật… Đây là công cụ quan trọng trong phân tích kỹ thuật, dùng để mô tả những biến động về giá của một loại tài sản trong một phiên giao dịch cụ thể. Biểu đồ nến Nhật được sử dụng phổ biến trong thị trường chứng khoán, forex, tiền điện tử và hàng hoá.
Mỗi cây nến Nhật sẽ cung cấp cho nhà đầu tư 4 thông tin quan trọng là: giá mở cửa, giá đóng cửa, giá cao nhất và giá thấp nhất trong phiên giao dịch đó.
Dựa vào biểu đồ nến Nhật, nhà đầu tư có thể xác định diễn biến giá trên thị trường đang tăng, giảm hay đi ngang. Khi kết hợp với các công cụ phân tích khác có thể dự đoán được hướng đi tiếp theo của thị trường, từ đó đưa ra chiến lược đầu tư phù hợp.
Lịch sử hình thành nến Nhật:
Mô hình nến Nhật được phát triển bởi một thương gia gạo ở Nhật Bản là Munehisa Honma (1724 – 1803). Ông là một nhân vật nổi tiếng trong giới trading lúc bấy giờ. Munehisa Honma đã sử dụng đồ thị nến để biểu diễn giá gạo lên xuống mỗi ngày.
Sau một khoảng thời gian dài ghi chép số liệu và nghiên cứu thị trường, ông đã tìm ra quy luật của giá và dự đoán được giá gạo trong tương lai. Nhờ vào đó mà ông đã gặt hái được rất nhiều thành công trong các phi vụ đầu cơ gạo.
Tuy nhiên, mô hình nến Nhật chỉ thực sự nổi tiếng và được ứng dụng rộng rãi trong thị trường tài chính khi Steve Nison tình cờ biết đến mô hình nến Nhật của Honma và viết lại trong cuốn sách “Japanese Candlestick Charting Techniques”.
Đặc điểm của nến Nhật
Mỗi cây nến sẽ cung cấp cho nhà đầu tư 4 thông tin chính trước khi chuyển sang 1 cây nến khác đó là:
- Giá mở cửa
- Giá đóng cửa
- Giá cao nhất trong phiên
- Giá thấp nhất trong phiên
Nến Nhật được cấu tạo bởi 2 thành phần chính là thân nến và bóng nến.
Thân nến: Biểu thị mức độ dao động giữa giá mở cửa (giá bắt đầu phiên giao dịch) và giá đóng cửa (giá kết thúc phiên giao dịch).
- Nếu giá mở cửa lớn hơn giá đóng cửa => Nến giảm (nến đỏ).
- Nếu giá mở cửa thấp hơn giá đóng cửa => Nến tăng (nến xanh).
Bóng nến: Phần nằm ngoài thân nến, thể hiện mức giá cao nhất và mức giá thấp nhất trong phiên giao dịch.
- Bóng nến trên: Giá cao nhất trong phiên.
- Bóng nến dưới: Giá thấp nhất trong phiên.
Ý nghĩa nến Nhật
Đối với các trader theo trường phái price action, nến Nhật là công cụ không thể thiếu mỗi khi phân tích thị trường và vào lệnh. Công cụ này không chỉ giúp trader tìm điểm vào lệnh tối ưu mà còn cung cấp nhiều thông tin quan trọng. Cụ thể như sau:
– Cho biết thông tin về hành vi giá trong phiên
Dựa vào hình dạng và kích thước của cây nến (thân nến, râu nến), nhà đầu tư có thể biết được phe nào đang nắm giữ thị trường và mức độ biến động trong phiên giao dịch ra sao. Ví dụ như:
- Thân nến càng dài chứng tỏ phiên giao dịch đó đang rất sôi động và 1 phe đang áp đảo thị trường mạnh mẽ. Nếu là cây nến xanh, bên mua đang chiếm ưu thế, còn nến đỏ bên bán đang chiếm ưu thế hơn. Ngược lại, nếu thân nến nhỏ cho thấy phe mua và phe bán đang có sự lưỡng lự.
- Bóng nến dài cho thấy phiên giao dịch đó biến động mạnh, cứ 1 phe đẩy giá lên lại có 1 phe kéo giá xuống hoặc ngược lại, càng về cuối phiên nếu giá đóng cửa càng sát giá mở cửa thì chứng tỏ 2 phe đều rất quyết liệt, không phe nào thắng phe nào. Ngược lại nếu bóng nến ngắn cho thấy giá cả không biến động nhiều. Lúc này cả phe mua và bán đang do dự, chờ đợi các hành động tiếp theo.
– Dự đoán hành động giá tiếp theo
Các mẫu hình nến đặc biệt xuất hiện tại các vị trí quan trọng sẽ cung cấp cho trader tín hiệu đảo chiều hoặc tiếp diễn xu hướng. Từ đó, giúp trader dễ dàng tìm được điểm vào lệnh thích hợp, đồng thời biết được khi nào thì nên đóng lệnh để tối ưu lợi nhuận.
– Thước đo tâm lý của nhà đầu tư
Tất cả mọi thông tin đều được phản ánh vào giá và giá được thể hiện qua các cây nến Nhật. Do đó, dựa vào kích cỡ của cây nến, thân nến, bóng nến… nhà đầu tư hoàn toàn có thể dự đoán được tâm lý của những người tham gia giao dịch.
Một số hạn chế của nến Nhật
Bất kỳ một mô hình phân tích nào cũng tồn tại những nhược điểm của nó, mô hình nến Nhật cũng không phải là trường hợp ngoại lệ. Mô hình này mang trong mình một số điểm hạn chế sau đây:
- Quá nhiều mô hình nến
Hiện nay, các mô hình nến Nhật được sử dụng phổ biến trong phân tích thị trường forex, chúng được thống kê và phân loại dễ dàng để nhà đầu tư dễ dàng nhận biết và áp dụng.
Tuy nhiên trên thực tế có quá nhiều mô hình nến khiến nhà đầu tư không thể ghi nhớ được hết. Điều này dẫn đến việc phân tích thị trường không đạt được hiệu quả mong muốn.
- Khó dự đoán được xu hướng thị trường
Mô hình nến Nhật chỉ cho biết diễn biến giá ở thời điểm hiện tại mà khó có thể dự đoán được xu hướng giá trong tương lai. Đây chính là lý do nến Nhật chỉ được xem là công cụ mà không phải là phương thức dự báo xu hướng.
- Khung thời gian càng nhỏ, thị trường càng nhiễu
Một hạn chế nữa của mô hình nến Nhật đó là việc trader lựa chọn các khung thời gian càng nhỏ, thị trường càng có nhiều tín hiệu giả dẫn đến việc thông tin sai lệch, không chính xác.
Chúng tôi khuyên bạn, trong quá trình sử dụng nến Nhật nên phân tích trên nhiều khung thời gian khác nhau. Điều này giúp bạn có cái nhìn đa chiều hơn về biến động của thị trường. Mặt khác, nên kết hợp với các chỉ báo kỹ thuật khác để đưa ra nhận định chính xác hơn.
Các loại mô hình nến Nhật phổ biến
Các mẫu hình nến Nhật rất đa dạng và chúng được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau. Để giúp trader có cái nhìn tổng quát về mô hình nến Nhật, sau đây chúng tôi sẽ chia sẻ 2 cách phân loại mô hình nến Nhật phổ biến nhất.
1. Phân loại dựa theo số lượng nến
Nến đơn
Trong biểu đồ nến Nhật sẽ có rất nhiều cây nến khác nhau, những cây nến này không chỉ tuân theo cây nến tiêu chuẩn mà có rất nhiều hình dáng khác nhau. Mỗi cây nến sẽ mang một ý nghĩa riêng, cụ thể như sau:
- Nến tiêu chuẩn: Mẫu hình cơ bản nhất với phần thân lớn, 2 râu khá cân đối, tương xứng với phần thân. Mẫu hình này không cung cấp nhiều tín hiệu giao dịch mà chỉ cho trader biết xu hướng đang nghiên về phe nào thông qua màu sắc của nến.
- Nến cường lực: Nến Marubozu là đặc thù nhất cho nến cường lực. Mẫu hình nến này có phần thân nến khá dài, không có râu nến hoặc có thì cũng rất ngắn. Mẫu hình này cho thấy xu hướng hiện tại đang rất mạnh.
- Nến râu dài phía trên: Đặc điểm của cây nến này là phần thân nhỏ nằm ở phía dưới, râu trên dài gấp 2-3 lần thân nến, râu dưới gần như không có. Nếu cây nến này xuất hiện ở cuối xu hướng tăng hoặc giảm sẽ cung cấp tín hiệu đảo chiều. Điển hình như: nến búa Hammer, nến Doji bia mộ, nến Shooting star…
- Nến râu dài phía dưới: Đặc điểm là thân nhỏ nằm ở phía trên, râu dưới dài gấp 2 – 3 lần thân nến, râu trên gần như không có. Khi xuất hiện ở cuối xu hướng tăng/giảm hoặc vùng kháng cự, hỗ trợ mạnh sẽ cung cấp tín hiệu đảo chiều. Điển hình như nến búa ngược, nến Doji chuồn chuồn, nến Hanging Man…
- Nến do dự (chữ thập): Mẫu hình này có phần thân nhỏ, râu trên và dưới dài hơn rất nhiều so với thân. Mẫu hình này không cung cấp tín hiệu vào lệnh mà chỉ cho thấy sự do dự giữa phe mua và bán. Ví dụ như: nến Doji tiêu chuẩn, nến spinning top…
Nến đôi
Nến Nhật đôi gồm có một số mô hình phổ biến sau:
- Nến nhấn chìm: Mẫu hình này gồm cây nến phía trước có thân nhỏ, cây nến phía sau có thân lớn bao trùm toàn bộ cây nến thứ nhất. Mẫu hình này thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng hoặc giảm, cung cấp tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ.
- Nến Harami: Cây nến đầu tiên là cây nến “mẹ” có phần thân khá dài, cây nến thứ 2 nhỏ nằm gọn trong phần thân của cây nến mẹ. Nến Harami xuất hiện ở cuối xu hướng tăng hoặc giảm sẽ cung cấp tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ.
- Nến mây đen che phủ: Gồm 2 cây nến khác màu nhau, trong đó cây nến đầu tiên là cây nến xanh thân dài, cây nến thứ 2 là cây nến giảm có giá đóng cửa nằm dưới 50% thân nến 1. Mô hình này thường xuất hiện ở đỉnh xu hướng tăng, báo hiệu đảo chiều giảm sắp diễn ra.
- Nến đỉnh nhíp, đáy nhíp: Mẫu hình nến này gồm 2 cây nến có kích thước bằng nhau, và râu nến trên dưới cũng bằng nhau. Tuy nhiên, 2 cây nến này sẽ khác nhau về màu sắc. Mẫu hình này thường xuất hiện cuối xu hướng và dự báo đảo chiều.
Nến ba
- Nến sao hôm (Evening star): Mẫu hình này gồm 3 cây nến, cây nến thứ nhất là cây nến xanh tăng mạnh có thân dài, cây nến thứ 2 là cây nến nhỏ (có thể tăng hoặc giảm) và cây nến thứ 3 là cây nến giảm mạnh. Nến sao hôm thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng, báo hiệu tín hiệu đảo chiều từ tăng sang giảm.
- Nến sao mai (Morning star): Cây nến thứ nhất là cây nến giảm mạnh, thân dài, cây nến thứ 2 là cây nến nhỏ có thể là tăng hoặc giảm, còn cây nến thứ 3 là cây nến tăng mạnh. Nến sao mai thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, cung cấp tín hiệu đảo chiều sang tăng.
- Nến 3 con quạ đen: Gồm 3 cây nến giảm liên tiếp, giá đóng cửa của mỗi cây nến gần bằng giá thấp nhất, còn giá mở cửa ngang với giá đóng cửa của cây nến trước đó. Mô hình 3 con quạ đen thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng, cung cấp tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ.
- Nến 3 chàng lính trắng: gồm 3 cây nến tăng liên tiếp với phần thân khá lớn. Mô hình 3 chàng lính trắng thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, cung cấp tín hiệu tăng giá mạnh mẽ và đáng tin cậy.
2. Phân loại dựa theo tín hiệu
Dựa vào tín hiệu cung cấp, người ta chia nến Nhật thành 3 loại sau đây:
Mô hình nến đảo chiều
Các mẫu hình nến đảo chiều sẽ cung cấp cho trader tín hiệu đào chiều tăng hoặc giảm. Dựa vào mô hình này, trader có thể xác định chính xác thời điểm vào lệnh và thoát lệnh hiệu quả.
Một số mô hình nến thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, cung cấp tín hiệu đảo chiều tăng mạnh mẽ như:
- Nến búa (nến Hammer)
- Nến búa ngược (Inverted Hammer)
- Mô hình 3 chàng lính trắng (Three White Soldiers)
- Nến mẹ bồng con tăng (Bullish Harami )
- Nến nhấn chìm tăng (Bullish Engulfing)
- Nến sao Mai (Morning star)
Một số mô hình nến thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng, cung cấp tín hiệu đảo chiều giảm như:
- Nến người treo cổ (Hanging man)
- Nến sao băng (Shooting star)
- Nến ba con quạ đen (Three Black Crows)
- Nến mẹ bồng con giảm (Bearish Harami)
- Nến nhấn chìm giảm (Bearish Engulfing)
- Nến sao hôm (Evening star)
Mô hình nến tiếp diễn
Mô hình này cho thấy xu hướng hiện tại đang rất mạnh, trong tương lai giá vẫn sẽ tiếp tục đi theo xu hướng hiện tại, không có hiện tượng đảo chiều xảy ra. Nhà đầu tư có thể yên tâm giữ lệnh cho đến khi xuất hiện mô hình nến đảo chiều.
Một số mô hình nến Nhật tiếp diễn thường gặp như:
- Rising Three Method
- Falling Three Method…
Mô hình nến trung tính
Những mô hình này không cung cấp cho trader thị trường đang nghiêng về phe mua hay bán mà chỉ thấy dự do dự giữa 2 phe. Không có bên nào nắm giữ thị trường, giá di chuyển lên xuống trong suốt phiên giao dịch nhưng giá đóng cửa và mở cửa lại rất gần nhau.
Kết luận
Tổng kết lại, nến Nhật là một trong những công cụ vô cùng hữu ích giúp nhà đầu tư quan sát và phân tích thị trường một cách chính xác. Bạn hãy dành thời gian tìm hiểu về các mô hình nến Nhật để giao dịch hiệu quả hơn nhé. Chúc bạn may mắn và thành công!