Báo cáo mới nhất của Chứng khoán Vietcombank (VCBS), dự báo lợi nhuận của ngành ngân hàng có thể sẽ giảm trong năm 2023 với tốc độ tăng trưởng khoảng 10%. Một số ngân hàng có quy mô nhỏ, có thể sẽ giảm tốc và tăng trưởng âm trong năm 2024.
Biên lãi ròng (NIM) bị thu hẹp, thu nhập ngoài lãi sụt giảm
Theo công ty chứng khoán, NIM toàn ngành ngân hàng đã giảm xuống 3.68% từ 3.81% vào cuối 2022.
Lý do là việc tăng lãi suất huy động đã bắt đầu được phản ánh vào NIM trong khi tín dụng tăng chậm lại; các khoản nợ chậm trả có xu hướng gia tăng. NIM dự kiến sẽ tiếp tục bị thu hẹp trong quý 2 khi nguồn vốn huy động giá cao vẫn chưa được hấp thụ hết và đồng thời nguồn vốn giá rẻ CASA giảm mạnh.
Thu nhập ngoài lãi của các ngân hàng cũng giảm ở hầu hết các hoạt động chính. Trong quý 1, thu nhập lãi ngoài chiếm trung bình 20% trong cơ cấu thu nhập của các ngân hàng, giảm 21.7% so với cùng kỳ khi các hoạt động dịch vụ, đầu tư chứng khoán, thu hồi nợ xấu ngoại bảng đều gặp khó khăn.
Cụ thể, thu nhập từ bán chéo bảo hiểm (~30% thu nhập dịch vụ) bị ảnh hưởng do việc các cơ quan quản lý đẩy mạnh hoạt động kiểm tra, thu nhập của người dân đang giảm. Sau 4 tháng đầu năm, doanh thu khai thác mới qua kênh bancassurance toàn thị trường cũng giảm 38% so với cùng kỳ, theo đó lãi từ phí bảo hiểm cả năm dự báo sẽ giảm 10-15%.
Thu nhập từ đầu tư kinh doanh chứng khoán và trái phiếu Chính phủ kỳ vọng sẽ thuận lợi kể từ quý 2 năm nay.
Xu hướng toàn ngành là tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường hiệu quả quản trị, tiết giảm chi phí hoạt động để duy trì lợi nhuận và có dư địa giảm tiếp lãi suất.
Nợ xấu gia tăng, lợi nhuận giảm
VCBS hạ dự báo tốc độ tăng trưởng tín dụng xuống khoảng 12% trong năm nay do lãi suất cho vay vẫn ở mức cao và sức khỏe tài chính của khách hàng đã giảm.
Trong nửa cuối năm nay, việc lãi suất hạ nhiệt sẽ tạo động lực tăng cho nhu cầu tín dụng và kỳ vọng sẽ kéo tốc độ tăng trưởng tín dụng toàn ngành được cải thiện mạnh so với nửa đầu năm.
Áp lực từ việc thu hẹp NIM sẽ giảm trong cuối năm, nhưng mức độ cải thiện phân hóa giữa các nhóm ngân hàng.
Trong nhóm 4 ngân hàng thương mại nhà nước NIM duy trì mức thấp do áp lực giảm lãi suất hỗ trợ nền kinh tế với các gói vay ưu đãi quy mô lớn từ đầu năm 2023.
Nhóm ngân hàng tư nhân có tập khách hàng cá nhân dồi dào dự kiến NIM sẽ tăng nhanh nhờ tỷ lệ CASA và tín dụng bán lẻ hồi phục khi mặt bằng lãi suất giảm dần.
Các ngân hàng nhỏ thiếu thanh khoản trong giai đoạn trước NIM sẽ cải thiện rõ khi các khoản tiền gửi lãi suất cao dần đáo hạn.
VCBS dự báo nợ xấu và nợ tiềm ẩn tiềm ẩn rủi ro tiếp tục tăng. Cuối quý 1/2023, tỷ lệ nợ xấu nội bảng từ 1.6% lên 1.9%, tỷ lệ nợ nhóm 2 cũng tăng lên 2.1%. Tỷ lệ nợ ngoại bảng VAMC ở mức 1.1%, bao gồm khoảng 0.7% đến từ SCB và 0.2% từ Sacombank.
Hoạt động xử lý nợ xấu tiếp tục gặp khó khăn do thị trường BĐS đóng băng lâu và nó là tài sản đảm bảo chính cho phần lớn các khoản vay.
Việc nghị quyết số 42 hết hiệu lực từ đầu năm 2023 đặt ra nhu cầu cấp thiết tiến đến xây dựng Luật xử lý nợ xấu sẽ là cơ chế giúp các ngân hàng khoanh nợ xấu, đẩy nhanh tiến độ xử lý các tài sản tồn đọng và duy trì tỷ lệ nợ xấu nội bảng dưới mức 3%.