Ngày 8/5/2022 chính là ngày giá đồng Terra (LUNA) bắt đầu giảm mạnh kéo theo đó là stablecoin UST depeg lần 1. Đây chính là ngọn nguồn của tất cả của cuộc khủng hoảng.
Thị trường tiền điện tử đã chứng kiến nhiều thời khắc bùng nổ trong 13 năm tồn tại, nhưng việc UST depeg chính là thời khắc “big crash” mở ra một giai đoạn cực kỳ tồi tệ với thị trường.
Một năm qua, hãy cùng TradaFX nhìn lại “thời khắc lịch sử” đánh dấu một trang mới của thị trường tiền điện tử nhé!
Sự sụp đổ chóng vánh của LUNA-UST
Cuộc khủng hoảng LUNA và UST diễn ra trong vòng 7 ngày từ 8/5-14/5/2022 nhưng đã quét đi hết bao nhiêu tỷ USD của thị trường Crypto. Tầm ảnh hưởng của sự sụp đổ này vô cùng khủng khiếp, ảnh hưởng không chỉ riêng tiền điện tử mà còn lan đến tài chính truyền thống.
- Ngày 05/05/2022, Luna Foundation Guard (LFG) mua thêm 1,5 tỷ USD Bitcoin để nâng bảo chứng cho UST lên gần 3,5 tỷ USD.
- Ngày 08/05/2022, giá LUNA bắt đầu giảm, stablecoin UST depeg lần 1. Jump Crypto gom lượng lớn UST để trợ giá.
- Ngày 09/05/2022, LFG buộc phải bán 750 triệu USD BTC để ổn định giá.
- Ngày 10/05/2022, UST depeg lần 2. Tình hình chuyển biến xấu, LFG chuyển toàn bộ 1,2 tỷ USD BTC còn lại lên sàn để tiếp tục cứu giá.
- Đến sáng 11/5, UST depeg lần 3, LUNA giảm về 13 USD. Tối cùng ngày UST depeg lần 4, giá LUNA chia 19 lần so với buổi sáng, giảm về 0,68 USD. Do Kwon ngay lúc đó thông báo phát hành thêm Luna để mua UST.
- Sang 12/5, Terraform Labs công bố kế hoạch đốt 1,3 tỷ UST để cứu giá stablecoin.
- Ngày 13/5, nguồn cung LUNA tăng từ 400 triệu lên 6.9 nghìn tỷ trong 72 giờ, giá “vô phương cứu chữa”, UST depeg lần 5.
- 15/5/2022, giá LUNA và UST mất 99%, toàn bộ hệ sinh thái 60 tỷ USD phá sản hoàn toàn.
Nếu như chỉ dừng lại ở đây thì vụ sụp đổ này chỉ là một dự án “Big Cap”. Nhưng LUNA-UST sụp đổ lại châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng trầm trọng hơn, tác động mạnh đế toàn ngành thậm chí là cả tài chính truyền thống. Đến tận thời điểm hiện tại, hậu quả của nó vẫn còn dai dẳng và âm thầm “rỉ máu”.
Châm ngòi cuộc “khủng hoảng thanh khoản”
Những ngày sau đó, hàng loạt các tổ chức bị liên đới, lần lượt thừa nhận bị thiệt hại từ LUNA. Chẳng hạn như Binance thiệt hại 1.6 tỷ USD, các sàn khác như Pantera Capital, Jump Crypto, Galaxy Digital, Delphi Digital cũng không thoát khỏi thua lỗ.
Không dừng lại ở đó, LUNA-UST còn châm ngòi cho cuộc “khủng hoảng thanh khoản” lan rộng toàn thị trường, kéo dài đến tận hôm nay.
Nỗ lực cứu vãn “thất bại” với Terra 2.0
Dù hệ sinh thái Terra đã sụp đổ hoàn toàn nhưng Do Kwon vẫn không từ bỏ. “Bình cũ rượu mới” Terra 2.0 ra mắt ngày 28/5/2022 nhưng thiếu vắng stablecoin UST – vốn dĩ là “sản phẩm” nổi bật duy nhất của hệ Terra trước đây.
Kể từ đó, trên thị trường có 2 token LUNC và LUNA. Khối lượng giao dịch của cả hai đồng đều rất lớn, được niêm yết trên nhiều sàn phổ biến và có cả những cặp margin lần Futures. Đến đầu năm 2023, Do Kwon tính đường “tái xuất” với loạt dự án mới trên Terra 2.0.
Terraform Labs bắt đầu đẩy mạnh hoạt động tuyển dụng cho hơn một chục vị trí, từ lập trình viên đa nhiệm cho đến nhà phát triển hợp đồng thông minh. Terra 2.0 được định hướng trở thành 1 layer -1 multichain tức là có thể liên kết với nhiều blockchain khác.
Ở thời điểm hiện tại, cả layer-1 Terra hay các dự án thuộc hệ sinh thái của nó đều “im ắng” không ghi được bất kỳ dấu ấn nào dù đã gần 1 năm kể từ “ngày ra mắt”.
Trong khi đó, thị trường Crypto đang chứng kiến sự trỗi dậy của các dự án L2 và sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt trong phân khúc layer-1. Nhưng Terra 2.0 lại nằm ngoài tất cả.
CEO Tesla Do Kwon bỏ trốn rồi cũng sa lưới
Do Kwon tái xuất chưa được bao lâu đã phải tiếp tục lẩn trốn vì bị giới chức nhiều nước truy nã gắt gao. Người dùng, nhà đầu tư vẫn là những đối tượng bị thiệt hại sau cùng của sự sụp đổ LUNA-UST. Thế là có sự vào cuộc của cơ quan chức năng từ Hàn Quốc đến Singapore, Mỹ và cả Interpol.
EXCLUSIVE: Do Kwon and Han Chang-joon are escorted by Montenegrin police in handcuffs following their arrest on Thursday@curic_anna & @isabelhunter pic.twitter.com/nTboIIDT7w
— DL News (@DLNewsInfo) March 24, 2023
Cuối cùng sau gần 1 năm không ai biết tung tích, Do Kwon đã bị bắt tại Montenegro khi cố gắng dùng hộ chiếu giả, phải đối mặt với mức án từ 3 tháng đến 5 năm tù.
Bộ Tư pháp Mỹ đưa ra cáo trạng hình sự buộc cựu CEO Tesla tội lừa đảo. SEC vào tháng 2 cũng đệ đơn kiện CEO Terraform Labs, cáo buộc LUNA-UST là chứng khoán.
Tổng kết
LUNA-UST trở thành một “vết nhơ” không thể xóa nhòa của thị trường và là lý do để giới chức nhiều nước thắt chặt pháp lý crypto hơn nữa.
Nhưng đây cũng là một bài học lớn mà cộng đồng không thể nào quên. Sự sụp đổ của LUNA cũng giúp thanh lọc thị trường, đào thải những dự án “thùng rỗng kêu to” để đưa môi trường tiền điện tử trong sạch và cầu tiến hơn.